Toscane, gelegen in het hart van Italië, is een van de meest iconische en beroemde wijnstreken ter wereld. Het is de thuisbasis van enkele van de meest prestigieuze Italiaanse wijnen, zoals Chianti, Brunello di Montalcino en Vino Nobile di Montepulciano.
Rode wijnen uit Toscane
Klimaat en bodem
Toscane heeft een overwegend mediterraan klimaat, met warme zomers en milde winters. De nabijheid van de Tyrrheense Zee zorgt voor verfrissende zeewinden die de wijngaarden koelen, wat bijdraagt aan een langere groeicyclus voor de druiven en een betere ontwikkeling van de aroma's. In de heuvelachtige gebieden van Toscane variëren de temperaturen aanzienlijk tussen dag en nacht, wat gunstig is voor de druiven. Deze temperatuurschommelingen helpen om de natuurlijke zuurgraad in de druiven te behouden en dragen bij aan de balans en complexiteit van de wijnen. De bodem in Toscane is divers, variërend van klei- en zandgronden tot kalksteen en galestro, een stenige, schistachtige bodem die vooral in Chianti voorkomt. Deze bodems dragen bij aan de mineraliteit en structuur van de wijnen.
Rode wijn uit Toscane
De rode wijnen van Toscane worden voornamelijk gemaakt van inheemse druivenrassen, met Sangiovese als de onbetwiste koning, het is de meest aangeplante druif in Toscane en vormt de basis van veel van de bekendste wijnen van de regio. Wijnen gemaakt van Sangiovese hebben vaak een robijnrode kleur en een breed scala aan aroma's, variërend van kersen en rode bessen tot kruiden en aardse tonen.
De hoge zuurgraad en de stevige tannines van Sangiovese geven de wijnen een goede structuur en verouderingspotentieel. Naast Sangiovese worden er in Toscane ook andere druivenrassen verbouwd, zoals Canaiolo, Colorino en in mindere mate internationale rassen zoals Cabernet Sauvignon, Merlot en Syrah. Deze druiven worden vaak gemengd met Sangiovese om diepte en complexiteit aan de wijnen toe te voegen.
Chianti
Het verschil tussen Chianti en Chianti Classico?
Enkel de wijnen die uit het Classico Chianti gebied komen, heten Classico. Deze Chianti wijnen zijn vaak van hogere kwaliteit en te herkennen aan de zwarte haan (Gallo Nero) op het etiket van de wijnfles. Dan zijn er nog de Chianti wijnen die niet uit dit gebied komen, die hebben dan ook niet de toevoeging Classico maar de naam van het gebied. Dit zijn de Ruffina of Colli Fiorentini.
Welke soorten Chianti wijn bestaan er?
- Chianti: 6 maanden gerijpt.
- Chianti Classico: 1 jaar gerijpt (op eikenhouten vaten)
- Superiore: 1 jaar gerijpt (minimaal 9 maanden op houten vaten).
- Riserva: 2 jaar gerijpt (op houten vaten)
- Gran Selezione: Minstens 30 maanden gerijpt (op hout of in de fles)
Vino Nobile di Montepulciano
Deze Vino Nobile heeft het DOCG certifiicaat, moet voor minstens 70% uit de Sangiovese druif bestaan en moet 2 à 3 jaar op eikenhout worden gelagerd. De wijn komt uit de gemeente Montepulciano, in de provincie Siena, niet te verwarren met de Montepulciano d’abruzzo. Ook een Italiaanse rode wijn van de Montelpulciano druif, maar uit de regio Abruzzen meer in het Zuiden van Italië. De Vino Nobile di Montepulciano is heerlijk in combinatie met een tomatensaus en pasta of met rood vlees.
Brunello di Montalcino
Brunello di Montalcino is een van de meest prestigieuze Toscaanse wijnen. Deze wijn wordt geproduceerd in de gemeente Montalcino en is gemaakt van 100% Sangiovese-druiven. Brunello di Montalcino staat bekend om zijn complexe smaak en lange verouderingstijd, wat de wijn een van de meest gewaardeerde wijnen ter wereld maakt.
Brunello di Montalcino is een DOCG-wijn, wat betekent dat deze wijn voldoet aan de hoogste kwaliteitsnormen in Italië. De wijn moet minimaal vijf jaar rijpen voordat hij kan worden verkocht, waarvan minimaal twee jaar in eiken vaten en minimaal vier maanden in de fles. De wijn heeft een intense kleur en een aroma van rijp fruit en kruiden, met tonen van leer en tabak.
De smaak van Brunello di Montalcino is complex en krachtig, met tonen van rijp fruit, kruiden en vanille. De tannines zijn sterk, maar toch zijdezacht, waardoor de wijn een lange afdronk heeft. Brunello di Montalcino past perfect bij gegrild vlees, wild en sterke kazen.
Brunello di Montalcino is een van de duurste Toscaanse wijnen, vanwege de beperkte productie en de lange verouderingstijd. De wijn wordt geproduceerd in kleine hoeveelheden en is dus exclusief verkrijgbaar. De prijs van een fles Brunello di Montalcino kan variëren van enkele tientallen tot honderden euro's, afhankelijk van de producent, de jaargang en de verouderingstijd.
Super Tuscans
Toscane is ook bekend vanwege de zogenaamde ‘Super Tuscans’. Wijnen uit de Chianti regio die gemaakt zijn van niet inheemse druivensoort zoals Merlot, Cabernet Sauvignon, Syrah en Cabernet Franc worden de Super Tuscans genoemd. Deze ontstonden in de jaren zeventig als reactie op de kwaliteit van de traditionele Chianti die volgens vele wijnmakers ondermaats was. De regels schreven toen voor dat Chianti voor 80% uit Sangiovese moest bestaan, aangevuld met niet inheemse druiven. Een van de bekendste is Sassicaia, gemaakt van de Franse Cabernet Sauvignon. Intussen zijn veel van deze wijnen wel opgenomen in de “IGT Toscane”. Deze appellatie geeft wijnmakers de vrijheid om zowel met inheemse als buitenlandse druivenrassen te experimenteren.
Foodpairing
Wijnen van de Sangiovese-druif uit Toscane zijn veelzijdig en passen goed bij een breed scala aan gerechten. Hier zijn enkele uitstekende wijn-spijs combinaties:
- Pasta met tomatensaus: De hoge zuurgraad van Sangiovese-wijnen maakt ze een perfecte match voor pasta's met tomatensaus, zoals spaghetti alla bolognese of pasta all'arrabbiata. De wijn versterkt de frisheid van de tomaten en biedt een mooie balans.
- Gegrild rood vlees: Sangiovese-wijnen, zoals Chianti, hebben vaak stevige tannines die goed samengaan met gegrild rood vlees, zoals bistecca alla Fiorentina. De tannines helpen het vet van het vlees te verzachten en verhogen de smaak.
- Wildgerechten: De aardse tonen en kruidigheid van Sangiovese maken het een uitstekende keuze voor wildgerechten, zoals hert of wild zwijn. De wijn accentueert de rijke, hartige smaken van het vlees.
- Oude kazen: Toscaanse pecorino of andere gerijpte kazen zijn uitstekende partners voor Sangiovese-wijnen. De zoutigheid en intensiteit van de kazen worden in balans gebracht door de zuurgraad en fruitigheid van de wijn.
- Pizza: Een klassieke pizza margherita of pizza met vleesbeleg, zoals salami of prosciutto, combineert fantastisch met Sangiovese. De wijn snijdt door het vet van de kaas en het vlees, terwijl de tomatensaus wordt versterkt door de fruitige tonen van de wijn.