Een avondje uit met een paar drankjes te veel kan leiden tot een zware ochtendkater die vaak gepaard gaat met hevige hoofdpijn. We weten dat het drinken van alcohol je kan uitdrogen, wat kan leiden tot symptomen zoals hoofdpijn, en dat zelfs één glas wijn bij sommige mensen intense migraine kan veroorzaken.
Het drinken van rode wijn kan bij personen die daarvoor gevoelig zijn hoofdpijn uitlokken. De typische rode-wijn-hoofdpijn ontstaat binnen 2 uur na het drinken van slechts 2 glazen rode wijn of minder... De oude Griekse filosoof Celsus beschreef de eerste geregistreerde hoofdpijn door rode wijn ergens tussen 25 voor Christus en 50 voor Christus, en sindsdien neemt wijn de schuld op zich voor hoofdpijn.
Mythes en waarheden over sulfiet
De rode-wijn-hoofdpijn lijkt het meest op migraine en gaat soms gepaard met opvliegingen. Ten onrechte wordt sulfiet voor de hoofdschuldige aangezien. Hoewel wijn inderdaad kleine hoeveelheden sulfiet bevat, veroorzaakt dit slechts zelden hoofdpijn en dan nog uitsluitend bij personen die hypergevoelig zijn voor sulfiet. Sulfiet wordt gebruikt om de indringing van zuurstof tegen te gaan en zo de wijn langer te kunnen bewaren, zeg maar om wijn vers te houden. Bij sommige mensen kan dit ademhalingsproblemen veroorzaken. (lees hier een eerder verschenen artikel over "Bevat Sulfieten")
Bij het merendeel wordt de hoofdpijn veroorzaakt door andere stoffen in de wijn, n.l. de zogenaamde biogene aminen (waaronder histamine, tyramine, phenylethylamine en putrescine), die overigens ook kunnen voorkomen in andere voedingsstoffen, met name in oude kaas. Deze aminen zijn vasoactief, dat wil zeggen: zij kunnen o. a. verwijding van de bloedvaten in het hoofd veroorzaken, waardoor migraine ontstaat. Onder normale omstandigheden worden biogene aminen die wij via eten of drinken binnen krijgen voor het grootste deel in de darmen onschadelijk gemaakt. Bij sommige mensen werkt dit “verdedigingsmechanisme” echter onvoldoende en ook bepaalde soorten medicijnen, zoals bijvoorbeeld antidepressiva, kunnen een negatieve invloed uitoefenen. Rode wijnen bevatten meer biogene aminen dan witte wijnen.
Wat betreft de rode wijnen zijn er ook weer verschillen. Hoe groot de hoeveelheid biogene aminen is die in wijn voorkomt, hangt af van de druivensoort, de grond waarop de druif werd verbouwd en de gist- en bacteriestammen die bij de fermentatie waren betrokken. Omdat in Pinot Noir meer aminozuren voorkomen, bevatten deze wijnen meer aminen dan bijvoorbeeld Cabernet Sauvignon.
Bij gevoelige personen veroorzaakt de ene soort wijn wel en de andere soort wijn geen hoofdpijn, afhankelijk van de hoeveelheid aminen. Vaak hebben mensen zelf al ontdekt welke wijn goed valt en welke niet. Het is dan verstandig om van de “veilige wijn” een voorraad voor eigen gebruik aan te leggen!
De hoofdpijn die hoort bij "een kater” heeft een heel andere oorzaak en komt niet alleen voor na het drinken van rode wijn, maar na misbruik van alle alcoholhoudende dranken. De klachten treden veel later op dan bij rode-wijn-hoofdpijn en worden veroorzaakt door overmatig gebruik. De kans op een kater kan worden beperkt door de alcoholconsumptie te combineren met eten, er flink wat water bij te drinken en niet in de laatste plaats door matig gebruik!